Địa danh của những di tích văn hóa lịch sự, gắn liền với sự hình thành và phát triển của thương cảng Hội An, một nền văn hóa Sa Huỳnh cổ đại từng tồn tại, một đất nước Chăm Pa huyền thoại lẫy lừng, là chốn dừng chân để tìm hiểu khám phá.

chương trình Đà Nẵng khám phá Cù lao Chàm là một di tích văn hoá lịch sử gắn với sự hình thành và phát triển của đô thị thương cảng Hội An. Bản đồ Tây-phương xưa thường ghi Cù lao Chàm với tên "Champello" lấy từ tiếng Nam-Ấn (Autronesian) "Pulau Champa". Cù lao Chàm còn có các tên gọi khác như Puliciam, Chiêm Bất Lao, Tiên Bích La. Tại đây còn nhiều di tích thuộc các nền văn hoá Sa Huỳnh, Chăm Pa, Đại Việt, với các công trình kiến trúc cổ của người Chăm và người Việt có niên đại vài trăm năm.

Cù Lao Chàm là một cụm đảo xã đảo Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, nằm cách bờ biển Cửa Đại khoảng 15 km. Cù Lao Chàm dù nằm trong khu vực hành trình nổi tiếng với Đà Nẵng - Hội An - Cửa Đại - Thánh địa Mỹ Sơn nhưng vẫn còn nhiều nét hoang sơ. Nơi đây được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2009 và là một điểm thăm quan thú vị dành cho khách đi Hành trình Đà Nẵng - Hội An.

Đây còn là một địa điểm khám phá có khí hậu quanh năm mát mẻ, hệ động thực vật phong phú, đặc biệt là nguồn hải sản và nguồn tài nguyên yến sào. Các rặng san hô ở khu vực biển cù lao Chàm cũng được các nhà khoa học đánh giá cao và đưa vào danh sách bảo vệ.

Di chuyển

Cù Lao Chàm bao gồm 8 đảo: Hòn Lao, Hòn Dài, Hòn Mồ, Hòn Khô mẹ, Hòn Khô con, Hòn Lá, Hòn Tai, Hòn Ông. Dân số trên các hòn đảo này khoảng 3.000 người. Để ra đảo, chỉ mất 20 phút đi tàu cao tốc (giá 120.000 đồng/người) hoặc hơn 1 tiếng đi tàu địa phương (giá 30.000 đồng/người). Bạn có thể mua Trải nghiệm Cù Lao Chàm 1 Ngày đi từ Đà Nẵng trọn gói 550.000 đồng/người.

Điểm chơi

Yên bình và nhỏ nhắn, cuộc sống hàng ngày của người dân Cù Lao Chàm bắt đầu từ buổi sớm khi mặt trời chưa thức giấc. Phiên chợ cá nhộn nhịp với những con thuyền chở nặng đầy, tấp nập mua bán. Buổi trưa, hãy để làn nước trong lành bao bọc lấy bạn, vỗ về và mát xa nhè nhẹ cơ thể. Bạn cũng có thể nằm dài lười biếng trên bãi biển hưởng ánh nắng sớm dịu dàng.

Bãi gần làng chài nhất là bãi Xếp, bãi biển đẹp nhất là bãi Chồng, cả hai bãi biển đều không bị các dịch vụ mua bán đồ ăn thức uống quấy rầy.

• Di tích Bãi Ông là nơi cư trú của cư dân Tiền Sa Huỳnh và là di tích có niên đại xưa nhất ở Hội An (3.000 năm). Di tích Bãi Ông còn là đối tượng quan trọng để nghiên cứu về Văn hoá Tiền Sa Huỳnh ở cả miền Trung nước ta.
• Di tích khảo cổ Bãi Làng cũng là một di tích quan trọng của hệ thống di tích khảo cổ Chăm Pa ở Hội An và miền Trung. Ở đây, ngoài những hiện vật bản địa còn có nhiều hiện vật gốm, thủy tinh của Trung Đông, Ấn Độ, Trung Hoa từ thế kỷ thứ 7 đến thế kỷ thứ 10.
• Bên cạnh các di tích khảo cổ là sự tồn tại khá đầy đủ thiết chế văn hóa tín ngưỡng truyền thống của làng xã miền Trung nước ta. Các di tích tín ngưỡng hiện còn ở Cù Lao Chàm, được xây dựng chủ yếu vào khoảng thế kỷ 17-18 như đình Đại Càn, miếu thờ Thành hoàng, miếu Tiền hiền, miếu Thần nông, miếu Tổ nghề yến, lăng Ông Ngư, lăng Cô, giếng Xóm Cấm …
• Chùa Hải Tạng thuộc hệ phái Phật giáo Đại thừa được xây dựng vào thế kỷ 18, là công trình khá đẹp, có qui mô lớn với kiến trúc kiểu “chồng rường giả thủ” chia 3 gian 2 lòng, có hậu tẩm, kết cấu vì kèo gỗ và các chi tiết kiến trúc được chạm trổ công phu.

Một chiếc xe đạp và chuyến đi kỳ thú khám phá Cù Lao Chàm là cách tốt nhất để bạn tận hưởng không khí biển. Con đường nhỏ nhắn chạy zic zắc xuyên qua những cồn cát, những mái nhà nhỏ, những làng chài nép mình ven biển. Hãy để đôi chân trần chạm mặt nước và thử bắt vài chú cua đá đang lẩn nhanh vào những khe đá.

Một chuyến lặn biển hay đi dạo trong những khu rừng sâu thẳm, đốt những đêm lửa trại trên những bãi biển vẫn còn rất vắng người sẽ cho bạn một bữa tiệc trên biển thực sự.

Ẩm thực

Đặc sản của Cù Lao Chàm là món ốc vú nàng, cua đá cùng các loài hải sản tươi như mực, tôm, tôm hùm…

Tháng 10 năm 2003, Khu Bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm được thành lập để giữ gìn sinh vật hoang dã trên đảo, là 1 trong 15 Khu Bảo tồn biển của Việt Nam vào thời điểm 2007.

Ngày 29.5.2009, với hệ động thực vật phong phú và những di tích lịch sử hàng trăm năm trước, Cù Lao Chàm được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới trong phiên họp thứ 21 của Ủy ban Điều phối quốc tế chương trình con người và sinh quyển diễn ra tại đảo Jeju (Hàn Quốc).